berkenspikkelspanner Aethalura punctulata
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. wordt waargenomen op de zandgronden en in de duinen, op plaatsen waar voldoende berken groeien. RL: bedreigd.
Rode lijst
bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Eind maart-eind juni in één generatie. De vlinders komen goed op licht.
Levenscyclus
Rups: mei-juli. De soort overwintert als pop in de grond.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Grey Birch
Duitse naam
Grauer Erlen-Rindenspanner
Franse naam
la Boarmie corticole , la Boarmie ponctuée
Synoniemen
Boarmia punctulata, Tephrosia punctulata, Ectropis punctulatus, Aethalura punctularia, Boarmia punctularia, Tephrosia punctularia
Meer
Toelichting Nederlandse naam
De spikkelspanners hebben een grijze tot grijsbruine grondkleur met veel golvende dwarslijnen en veelal besprenkeld met donkerder spikkels.
Berk is de (enige) waardplant van deze spikkelspanner.
Toelichting wetenschappelijke naam
Aethalura: aithalos is rook en ouron is een grens, naar de iets donkerder bestuiving van de subterminale gedeeltes.
punctulata: punctulum is een speldeprik, een klein stipje, verwijzend naar de spikkeltjes die door afwisseling van schubben wordt veroorzaakt.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 13-16 mm. Een kleine grijze spanner met afgeronde vleugels en vier opvallende zwartachtige vlekken langs de voorrand van de voorvleugel. De binnenste en de buitenste vlek vormen soms de aanzet tot zwakke donkere dwarslijnen en de derde vlek (vanaf de vleugelwortel) is soms verbonden met een kleine middenstip. De grondkleur varieert van licht- tot donkergrijs.
Gelijkende soorten vlinder
De korstmosspanner (Cleorodes lichenaria) heeft een getande, meer slingerende buitenste dwarslijn en gewoonlijk een groenachtige tint.
Gelijkende soorten rups
Voorjaarsboomspanner (Alsophila aescularia), kleine voorjaarsspanner (Agriopis leucophaearia), geringde spikkelspanner (Cleora cinctaria), meidoornspanner (Theria primaria) enlate meidoornspanner (Theria rupicapraria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Vrij zeldzaam. wordt waargenomen op de zandgronden en in de duinen, op plaatsen waar voldoende berken groeien. RL: bedreigd.
België
In Vlaanderen vrij zeldzaam, maar wijdverbreid in de Kempen en delen van Vlaams-Brabant. Zeldzaam in Oost- en West-Vlaanderen. In Wallonië vrij zeldzaam maar wijdverbreid ten zuiden van Samber en Maas; lokaal algemeen.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van West-Europa en de Britse eilanden via de gematigde zone tot Zuid-Siberië. Zuid-Noord: van Spanje en Italië tot boven de poolcirkel.
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Planten
Berk.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
