russenuil Coenobia rufa

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt vooral voor op de zandgronden in het binnenland en lokaal in de duinen; in veen- en heidegebieden soms talrijk. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half juni-eind augustus in één generatie. De vlinders beginnen een uur voor zonsondergang te vliegen en komen later in de nacht soms op licht.

Levenscyclus

Rups: augustus-juni. De rups leeft in de stengel van de waardplant en wisselt tijdens het groeien geregeld van plant. De soort overwintert als rups en verpopt zich onder in een oude stengel van de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Small Rufous

Duitse naam

Rötliche Binseneule

Franse naam

la Nonagrie roussâtre

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Diverse russensoorten zijn de waardplant van dit uiltje.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Coenobia: koinobios is samenlevend met anderen. De rupsen leven in groepen gedurende hefst en winter. Het is ook mogelijk dat Stephens bedoeld heeft: coenum is modder en bioo is wonen, het habitat van deze soort. Dit laatste is een tweevoudige afleiding, Grieks en Latijn, hetgeen niet gebruikelijk is, maar zeker mogelijk bij Stephens.
rufa: rufus is roodachtig, naar de grondkleur van de vleugels.

Auteursnaam en jaartal

(Haworth, 1809)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 10-12 mm. Een slank uiltje met een klein borststuk. De voorvleugel loopt spits toe doordat de achterrand een vrij scherpe hoek maakt met de sterk gebogen voorrand; de vleugelpunt zelf is enigszins afgerond. De grondkleur van de voorvleugel loopt uiteen van strokleurig met een witte of rozeachtige tint tot roodachtig bruin of donker grijsachtig bruin en heeft een lichtgrijze bestuiving. Langs de aders is een donkergrijze of zwartachtige bestuiving zichtbaar, waardoor deze uil vooral in het zoomveld soms een streperig uiterlijk heeft. De achterrand van de vleugel is door deze donkere bestuiving vaak aanzienlijk donkerder van kleur dan de rest van de vleugel. Langs de hoofdader loopt over het midden van de vleugel een vage smalle donkere veeg. De centrale dwarslijnen bestaan uit een rij zwartachtige stippen of streepjes en vooral de buitenste dwarslijn is doorgaans goed zichtbaar. Over het midden van de witachtige of soms grijsachtige achtervleugel loopt een variabele en vaak vage, uit stippen bestaande dwarslijn. De uiteinden van de poten zijn opvallend wit met donker gebandeerd.

Kenmerken rups

Tot 22 mm; lang en slank met een zachte, doorschijnende huid; lichaam rozeachtig wit met op de rug een donkerder roze zweem; over de rug een donkergekernde, lichte middenstreep; over de spiracula een bleke, golvende lengtestreep; kop klein en rond, glimmend geelachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

De zeggeboorder (Denticucullus pygmina) is steviger gebouwd en heeft een hoekiger voorvleugel. Bovendien zijn de uiteinden van de poten effen bruin gekleurd.

Gelijkende soorten rups

Zandhalmuiltje (Mesoligia furuncula), vale duinrietboorder (Photedes extrema), bochtige smele-uil (Photedes minima), zandhaverboorder (Longalatedes elymi), gele duinrietboorder (Photedes fluxa), zeggeboorder (Denticucullus pygmina) en herfst-rietboorder (Rhizedra lutosa).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Moerassen en natte weiden.

Planten

Diverse russen.

Waardplant

Rus
Juncus

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie