oranje o-vlinder Pyrrhia umbra

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij zeldzaam. Komt verspreid over het land voor. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind mei-half september in één generatie. De vlinders vliegen vooral vanaf de schemering, maar zijn soms ook overdag actief. Ze komen op licht en in mindere mate op smeer en bezoeken bloemen.

Levenscyclus

Rups: juli-augustus. De rups leeft van de bloemen en de vruchten van enkele kruidachtige planten en van de bladeren van enkele loofbomen. De soort overwintert als pop in de grond.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Bordered Sallow

Duitse naam

Umbra-Sonneneule

Franse naam

la Chrysographe , la Noctuelle marginée

Oud Nederlandse naam

geraniumuiltje

Synoniemen

Chariclea umbra, Heliothis marginata

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Oranje o-vlinder is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De oranje ringvlek is keurig rond en duidelijk aanwezig in het eveneens oranje vleugelveld.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Pyrrhia: purrhos is met de kleur van een vlam, naar de oranjebruine grondkleur van de soorten die Hübner in dit genus bij elkaar bracht.
umbra: umbra is een schaduw, naar de terminale schaduw op de achtervleugel.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1766)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 16-19 mm. De voorvleugel van deze stevig gebouwde uil heeft een vrijwel rechte voorrand en een duidelijk afstekende, weinig variabele tekening. De grondkleur van het wortelveld en het middenveld is oranje of oranjegeel (soms oranjebruin); het zoomveld en de franje zijn rozeachtig bruin. De donkere, licht gebogen, diagonaal lopende buitenste dwarslijn vormt de scheiding tussen deze beide delen van de voorvleugel. Hoewel de mate van contrast enigszins variabel is, is deze tweedeling altijd aanwezig. Op de vleugel zijn verder een roodachtige eerste, binnenste en middelste dwarslijn te zien; de binnenste is opvallend getand. De ringvlek en de niervlek hebben dezelfde kleur als de ondergrond, maar zijn roodachtig omlijnd. Ook de roodachtige aders en de onregelmatige golflijn zijn duidelijk zichtbaar. De achtervleugel is geelachtig met een brede zwartachtige band in het zoomveld en een grote donkere, diffuse halvemaanvormige vlek.

Kenmerken rups

Tot 37 mm; lichaam zeer variabel in kleur van groen tot bruin, roze, grijs of zwartachtig; over de rug meestal een donkere middenstreep met aan weerszijden een lichtere lengtestreep; onder de lijn van de spiracula een witte of gele lengtestreep; kop lichtgroen of bruin.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de goudgele boorder (Gortyna flavago).

Gelijkende soorten rups

Katoendaguil (Helicoverpa armigera), lichte daguil (Heliothis viriplaca), heidedaguil (Heliothis maritima) en vlekdaguil (Heliothis peltigera).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Graslanden, duinen en open bossen.

Planten

Stalkruid, wilgenroosje, walstro en zeepostelein; ook diverse loofbomen zoals zwarte els en wilg.

Waardplant

Els
Alnus

Wilgenroosje
Chamerion

Walstro
Galium

Zeepostelein
Honckenya

Vlasbekje
Linaria

Stalkruid
Ononis

Braam
Rubus

Wilg
Salix

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie