sporkehoutspanner Philereme vetulata
Ga direct naar:
Basis
Familie
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.
Rode lijst
niet bedreigd
Levenswijze
Vliegtijd en gedrag
Eind mei-begin augustus in één generatie. De vlinders kunnen overdag worden opgejaagd van de waardplant. Ze vliegen in de schemering en komen op licht.
Levenscyclus
Rups: eind april-begin juni. De rups foerageert ´s nachts en verbergt zich overdag tussen samengesponnen bladeren. De soort overwintert als ei op de waardplant.
Verspreiding
Vliegtijd
Benaming
Engelse naam
Brown Scallop
Duitse naam
Kleiner Kreuzdornspanner
Franse naam
la Petit phalène du nerprun , la Vieillotte
Oud Nederlandse naam
vuilboommeter
Synoniemen
Scotosia vetulata, Larentia vetulata, Cidaria vetulata
Meer
Toelichting Nederlandse naam
Ondanks de Nederlandse naam 'sporkehoutspanner', is de waardplant van deze soort wegedoorn.
Toelichting wetenschappelijke naam
Philereme: phileremos is houdt van eenzaamheid, mogelijk verwijzend naar de gewoonte van de rups zich af te zonderen tussen gesponnen bladeren.
vetulata: vetulus is oud. óf verwijzend naar de tamelijk grijze en bruine vleugels die zeker geen jeugd uitstralen, óf naar de vele 'rimpels' die over de vleugels lopen.
Auteursnaam en jaartal
(Denis & Schiffermüller, 1775)
Herkenning
Kenmerken vlinder
Voorvleugellengte: 13-16 mm. Een vale, lichtgrijsachtig bruine spanner met op de voorvleugel een groot aantal vage dwarslijnen en net naast het midden, in de richting van de vleugelwortel, een kleine ronde stip. De franje is grijs en bruingeel geblokt en de achterrand van de achtervleugel is geschulpt. Het vrouwtje is vaak iets groter dan het mannetje. Mannetjes in rust houden het lange achterlijf vaak wat omhoog gekruld.
Gelijkende soorten vlinder
De wegedoornspanner (P. transversata) is groter en donkerder en over de warmbruine voorvleugel loopt een duidelijk afgetekende donkere middenband. Zie ook de wederikdwergspanner (Anticollix sparsata).
Gelijkende soorten rups
Grote berberisspanner (Hydria cervinalis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).
Gelijkende soorten vlinder
Gelijkende soorten rups
Verpreiding
Zeldzaamheid
Vrij algemeen. Komt verspreid over het land lokaal voor. RL: niet bedreigd.
België
Zeer zeldzaam in nagenoeg het hele land; iets algemener in de Kempen. In Wallonië zeldzaam, met recente meldingen uit alle provincies behalve Henegouwen; vooral in de kalkstreek.
De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).
Mondiaal
Van Zuidwest-Europa, de Britse eilanden, Midden- en Oost-Europa tot de Altaj; in het noorden tot Midden-Zweden en in het zuiden: Italië, de Balkan en oostelijk tot de Kaukasus. In het Amoergebied en Japan vliegt ssp. corrugata (Butler 1884).
Trends
Trend op lange en korte termijn
Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.
Verspreiding in Nederland in vier perioden
Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.
Planten
Wegedoorn.
Actualiteiten
Ontdek meerBlijf op de hoogte
Ontvang vlindernieuwsWord donateur
Steun De Vlinderstichting
