elzenwespvlinder Synanthedon spheciformis

Familie

wespvlinders (SESIIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Komt verspreid over het land voor; maar er zijn nauwelijks waarnemingen bekend uit de kuststrook. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half mei-half juni in één generatie. Mannetjes kunnen midden op de dag worden gelokt met feromoonpreparaten. De vlinders bezoeken soms ook bloemen.

Levenscyclus

Rups: augustus-mei. De rups overwintert minstens tweemaal en leeft onder in de stam of in de wortels van vooral jonge boompjes; waar de bomen te dik en te oud worden verdwijnt de soort. Let op kleine hoopjes houtpoeder op de grond onder het ronde uitkruipgat, dat een diameter heeft van 3 à 4 mm en dat in het begin als een lichte verkleuring van de bast zichtbaar is.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

White-barred Clearwing

Duitse naam

Erlen-Glasflügler

Synoniemen

Aegeria spheciformis, Trochilium spheciforme, Sesia spheciformis

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Een aantal soorten binnen de Sesiidae-familie heeft veel gelijkenis met wespen vandaar dat zeven soorten binnen deze familie met wespvlinder worden aangeduid.
De rups van deze soort leeft op els en berk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Synanthedon: sun is dichtbij en anthedon is de bloemenliefhebber; bedoeld wordt lijkend op een bij.
spheciformis: sphex is een graafwesp en formis, forma is lijkt op.

Auteursnaam en jaartal

(Denis & Schiffermüller, 1775)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-14 mm. Een relatief grote wespvlinder die voornamelijk zwart gekleurd is. Op het achterlijf is slechts één geelwitte band aanwezig; verder lopen er twee dunne lichtgele lijnen over het borststuk. Dit, in combinatie met de opvallende, eveneens lichtgele banden nabij de uiteinden van de antennen maakt deze soort onmiskenbaar. De voorvleugel wordt gekenmerkt door een tamelijk breed donkerbruin dwarsbandje en een gelijk gekleurd veld in het vleugeluiteinde.

Gelijkende soorten vlinder

Zie de bessenglasvlinder (S. tipuliformis), de eikenwespvlinder (S. vespiformis) en de klaverwespvlinder (Bembecia ichneumoniformis).

Bekijk de gedetailleerde verschillen met illustraties tussen de genoemde soorten.

Gelijkende soorten rups

Frambozenglasvlinder (Pennisetia hylaeiformis), hoornaarvlinder (Sesia apiformis), gekraagde wespvlinder (Sesia bembeciformis), populierenwespvlinder (Paranthrene tabaniformis), berkenglasvlinder (Synanthedon culiciformis), wilgenwespvlinder (Synanthedon formicaeformis), eikenwespvlinder (Synanthedon vespiformis), appelglasvlinder (Synanthedon myopaeformis), bessenglasvlinder (Synanthedon tipuliformis), klaverwespvlinder (Bembecia ichneumoniformis), wolfsmelkwespvlinder (Chamaesphecia tenthrediniformis) en schijn-wolfsmelkwespvlinder (Chamaesphecia empiformis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Bosranden, houtwallen en paden in vochtige bossen, elzenbosjes, heiden, beekoevers en moerasachtige gebieden.

Planten

Els; soms berk.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie wespvlinders (SESIIDAE)

Alle soorten uit deze familie