iepentakvlinder Ennomos autumnaria

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: bedreigd.

Rode lijst

bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half juni-eind september in één generatie. Komt op licht; wordt verder zelden waargenomen.

Levenscyclus

Rups: april-begin augustus. De ontwikkeling van de rupsen duurt opvallend lang. De rups verpopt zich aan de onderkant van een blad of op de grond. De soort overwintert als ei op de waardplant.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Large Thorn

Duitse naam

Herbst-Zackenrandspanner

Franse naam

l'Ennomos de l'aulne

Synoniemen

Eugonia autumnaria

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Iepentakvlinder is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
Mogelijk heeft het uiterlijk van de rups iets met een iepentak te maken.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Ennomos: ennomos is wettelijk, binnen de wet en door Treitschke vertaald met 'rechtmässig', legaal; hij beschouwde dit genus als de omvatter van de echte Geometriden terwijl dan de andere genera de mindere spanners (buiten de wet) bevatten.
autumnaria: autumnus is herfst; de vliegperiode strekt zich uit tot het begin van het najaar.

Auteursnaam en jaartal

(Werneburg, 1859)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 21-28 mm. Deze spanner houdt, evenals de andere Ennomos-soorten, de vleugels in rust schuin omhoog. De donkere spikkeling varieert sterk in dichtheid maar ontbreekt zelden. De intensiteit van de dwarslijnen varieert. Het mannetje heeft geveerde antennen, het vrouwtje ongeveerde. De vrouwtjes zijn veel groter dan die van de andere Ennomos-soorten, de mannetjes zijn ongeveer even groot als de vrouwtjes van de andere soorten.

Kenmerken rups

Tot 55 mm; zeer slank, naar de kop versmald; bruin of groenachtig bruin met okerkleurig bruine tekening, glanzend; de segmenten vijf, zes en acht gezwollen, waardoor hij sterk op een takje lijkt; kop tamelijk rechthoekig in omtrek, grijsachtig bruin met okerkleurige tekening.

Gelijkende soorten vlinder

Het geelblad (E. quercinaria) houdt in rust de vleugels platter en mist de spikkeling. Bij de geelschouderspanner (E. alniaria) is het borststuk citroengeel, heeft de buitenste dwarslijn een sterke kromming en is de afstand van deze lijn tot de vleugelpunt relatief klein. Bij de essenspanner (E. fuscantaria) komen de beide dwarslijnen bij de binnenrand van de vleugel gewoonlijk dicht bij elkaar. De gehakkelde spanner (E. erosaria) is veel minder gevlekt.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Vooral loofbossen, struwelen en tuinen.

Planten

Diverse loofbomen en struiken, waaronder els, berk, eik, sleedoorn en bosbes.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Sleedoorn
Prunus

Eik
Quercus

Bosbes
Vaccinium

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie