schijn-piramidevlinder Amphipyra berbera

Ga direct naar:

Basis
Herkenning
Levenswijze
Verspreiding & Trends
Habitat & Planten
Benaming

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half juli-eind september in één generatie. De vlinders komen op smeer en op bloedende bomen; ze worden geregeld op licht aangetroffen. Overdag verbergen ze zich in holle bomen, achter schors, in nestkasten of in gebouwen, soms samen met exemplaren van Amphipyra pyramidea.

Levenscyclus

Rups: april-juni. De rupsen hebben een niet onderbroken zijlijn en het puntje op het laatste segment is rood gekleurd. De verpopping vindt plaats in een cocon in de strooisellaag of in de grond. De soort overwintert als ei in een bastspleet.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Svensson's Copper Underwing

Duitse naam

Svenssons Pyramideneule

Franse naam

la Berbère

Synoniemen

Amphipyra pyramidea

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Deze soort lijkt heel veel op Amphipyra pyramidea, piramidevlinder en is daar ook moeilijk van te onderscheiden.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Amphipyra: amphi is rond en pur is het vuur. Pickard en Treitschke vinden dat hiermee wordt aangeduid dat de vlinders op licht af komen. Spuler denkt dat het te maken heeft met de koperkleur van de achtervleugels.
berbera: berber is een inwoner van Barbary, de vindplaats van het type-exemplaar in Noord-Afrika.

Auteursnaam en jaartal

Rungs, 1949

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 21-26 mm. Deze uil lijkt qua tekening zeer sterk op de piramidevlinder (A. pyramidea), maar is gemiddeld iets kleiner en grijzer van kleur. Zwartbruine exemplaren komen bij deze soort nauwelijks voor. Het achterlijf is doorgaans geheel donker gekleurd. De palpen zijn vanaf de voorkant bekeken donkerbruin met een licht uiteinde aan het laatste segment (zie de extra opmerking bij Meer over gelijkende soorten). De binnenste en de buitenste dwarslijn hebben altijd dezelfde, geelachtige kleur.

Kenmerken rups

Tot 42 mm; lijkt sterk op A. puramidea, maar de bult op segment elf is minder scherp driehoekig en heeft een scherpe rode punt; de witte vlekken op de rug komen bij elkaar en vormen een golvende lijn; borstpoten soms zwart.

Gelijkende soorten vlinder

Voor enkele subtiele verschillen in vleugeltekening, zie de piramidevlinder (A. pyramidea). Tussen beide soorten is echter vrij veel overlap in de genoemde kenmerken en bovendien zijn sommige kenmerken bij afgevlogen exemplaren niet goed zichtbaar. Een enkel kenmerk is daarom nooit voldoende om de soorten met zekerheid van elkaar te onderscheiden. Een combinatie van de genoemde kenmerken is meestal wel overtuigend genoeg om de goede soort vast te stellen. Zie ook de grote piramidevlinder (A. perflua).

Gelijkende soorten rups

Piramidevlinder (Amphipyra pyramidea).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

grote piramidevlinder

piramidevlinder

Gelijkende soorten rups

piramidevlinder

Verpreiding

Zeldzaamheid

Vrij algemeen. Komt verspreid over het land voor. RL: niet bedreigd.

België

Vrij zeldzaam maar wijdverbreid in Vlaanderen. In Wallonië wijdverbreid in alle provincies.

De soort staat op de Rode Lijst van Vlaanderen als Momenteel niet in Gevaar (Veraghtert et al. 2023).

Mondiaal

Van Noordwest-Afrika (Marokko, Algerije, Tunesië) via heel Europa; naar het noorden tot Midden-Engeland, Midden-Zweden en Zuid-Finland (waar zij talrijker is dan A. pyramidea en naar het oosten uitbreidt). In Kleina-Azië in Noord-Turkije en de Kaukasus (Hacker, 1989).

Trends

Trend op lange en korte termijn

Onderstaande grafieken tonen de verandering in de talrijkheid van de soort in de loop van de tijd. De eerste grafiek geeft het verloop over de hele periode waarvan we waarnemingen hebben. Omdat de oude gegevens vaak niet erg nauwkeurig zijn (geen aantallen) en incompleet (nadruk op zeldzame soorten) worh3 hier de presentie afgebeeld. De tweede grafiek laat het verloop zien van de prestatie van de soort in de laatste dertig jaar. Wat presentie en prestatie precies zijn, en hoe ze worden berekend kunt u lezen op de pagina De berekeningen.

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.