lindepijlstaart Mimas tiliae

Familie

pijlstaarten (SPHINGIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het hele land voor. RL: niet bedreigd.

Rode lijst

niet bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-eind juli in één generatie. De vlinders zijn overdag soms op boomstammen, op muren of in de kruin van linden te vinden. Ze komen op licht, meestal vroeg in de nacht.

Levenscyclus

Rups: juli-september. De rupsen worden soms waargenomen wanneer ze omlaag kruipen langs de stam van de waardplant, zoals bijvoorbeeld van stadslinden; soms worden op het trottoir daaronder platgetrapte exemplaren aangetroffen. De soort overwintert als pop in de grond, meestal in de buurt van de waardplant. Een enkele maal zijn poppen gevonden tussen opgehoopt bladmateriaal in de splitsing van takken en in nestkastjes.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Lime Hawk-moth

Duitse naam

Lindenschwärmer

Franse naam

le Sphinx du tilleul

Synoniemen

Dilina tiliae, Smerinthus tiliae

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Lindepijlstaart is een oude naam die ook al door Ter Haar in 'Onze Vlinders' wordt gebruikt.
Pijlstaart verwijst naar het staartje of 'pijl' op het laatste segment van de rups.
De linde is een belangrijke waardplant voor deze pijlstaart.

Meer over Nederlandse namen

Ondersoorten

Dilina tiliae (Linnaeus, 1758); Smerinthus tiliae (Linnaeus, 1758)

Toelichting wetenschappelijke naam

Mimas: Mimas is een van de reuzen die een oorlog begonnen met de goden. Hij werd overwonnen door Hephaestus die hem onder de Vesuvius begroef.
tiliae: Tilia is het plantengeslacht linde, de voornaamste voedselplant van de rups.

Auteursnaam en jaartal

(Linnaeus, 1758)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 23-39 mm. Kleur, vleugelvorm en vleugeltekening onderscheiden deze soort van vrijwel alle andere Nederlandse pijlstaarten. Het mannetje maakt doorgaans een groene indruk, het vrouwtje is meer oranjeroze getint; kleur en tekening kunnen echter variëren. De twee grote donkere olijfgroene of bruine vlekken midden op de voorvleugel zijn soms zo groot dat ze een band vormen; soms zijn ze sterk gereduceerd tot slechts één kleine vlek.

Kenmerken rups

Tot 60 mm; lichaam groen, fijn geelachtig wit gespikkeld, met op de flanken zeven gele schuine strepen; spiracula wit met rode rand; hoorn op het elfde segment geel en purperachtig rood met blauw uiteinde; het dertiende segment draagt een duidelijk ruw gekorreld, geel schildje met purperachtig bruine tekening; kop driehoekig, groen met witte strepen. Tegen de tijd van verpopping verkleurt de rups naar purperachtig bruin.

Gelijkende soorten vlinder

De teunisbloempijlstaart (Proserpinus proserpina) is kleiner, meer gedrongen en de achtervleugel is feller gekleurd. De middenband is bij deze soort minder grillig van vorm.

Gelijkende soorten rups

Populierenpijlstaart (Laothoe populi), pauwoogpijlstaart (Smerinthus ocellata) en glasvleugelpijlstaart (Hemaris fuciformis).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Komt vooral in loofbossen, parken en tuinen voor; ook in stedelijke omgeving.

Planten

Vooral linde; ook berk, iep, els en zoete kers.

Waardplant

Els
Alnus

Berk
Betula

Sleedoorn
Prunus

Linde
Tilia

Iep
Ulmus

Soorten uit dezelfde familie pijlstaarten (SPHINGIDAE)

Alle soorten uit deze familie