gemarmerde oogspanner Cyclophora pendularia

Familie

spanners (GEOMETRIDAE)

Zeldzaamheid

Zeldzaam. Een soort die slechts af en toe lokaal op de zandgronden wordt waargenomen. RL: ernstig bedreigd.

Rode lijst

ernstig bedreigd

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Eind april-half augustus in twee generaties. De vlinders vliegen in de schemering en zowel mannetjes als vrouwtjes komen soms op licht.

Levenscyclus

Rups: juni-juli en augustus-oktober. De soort overwintert als gordelpop aan een wilgenblad.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Dingy Mocha

Duitse naam

Grauer Gürtelpuppenspanner

Franse naam

l'Ocellée-lichenée , l'Ephyre orbiculaire

Oud Nederlandse naam

berkenmeter

Synoniemen

Ephyra pendularia, Cosymbia pendularia, Zonosoma pendularia, Zonosoma orbicularia, Ephyra orbicularia

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Oogspanners hebben alle een meer of minder duidelijk oog op de voorvleugels. Kleur en tekening van deze oogspanner geven een marmeren indruk.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Cyclophora: kuklos is een ring en phoreo is dragen. De discale vlekken op de voorvleugels van een aantal soorten.
pendularia: pendulus is hangend. Komt waarschijnlijk van Betula pendularia, ruwe berk, hetgeen echter niet de waardplant van deze soort is maar wel van C. albipunctata die voorheen C. pendularia heette.

Auteursnaam en jaartal

(Clerck, 1759)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 12-14 mm. De dichte en vrij grove grijze bespikkeling van deze rossig met grijze nachtvlinder vormt bij verse exemplaren een goed onderscheid met verwante soorten. Op alle vleugels bevindt zich een middenstip in de vorm van een oogje.

Gelijkende soorten vlinder

Verwarring is eigenlijk alleen mogelijk met donkere vormen van de berkenoogspanner (C. albipunctata). Deze soorten zijn van elkaar te onderscheiden door een aantal verschillen in de vorm van de vleugels: de gemarmerde oogspanner heeft een iets duidelijker sikkelpuntje aan de voorvleugelpunt, de binnenrandhoek is meer naar binnen gebogen en de achterrand van de achtervleugel heeft een duidelijk puntje, dat bij de berkenoogspanner (vrijwel) helemaal ontbreekt. Bij sterk afgevlogen exemplaren zijn deze kenmerken niet altijd even duidelijk; de combinatie van habitat en waardplant kan dan een goed hulpmiddel zijn bij de determinatie.

Gelijkende soorten rups

De rupsen van de Cyclophora-soorten zijn zeer variabel. Per soort zijn er diverse (kleur)varianten: er zijn rupsen met een soort ‘zijstrepen’, er zijn vrijwel egale groene varianten en vrijwel egaal bruinoranjeachtige varianten.
De variant met zijstrepen van deze soort lijkt op berkenoogspanner (Cyclophora albipunctata), bruine oogspanner (Cyclophora quercimontaria), gestippelde oogspanner (Cyclophora punctaria) en oranjerode oogspanner (Cyclophora puppillaria).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Heiden en vochtige graslanden met onbeschaduwde wilgenstruwelen.

Planten

Wilg.

Waardplant

Wilg
Salix

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie spanners (GEOMETRIDAE)

Alle soorten uit deze familie