brandnetelkapje Abrostola tripartita

Familie

uilen (NOCTUIDAE)

Zeldzaamheid

Algemeen. Komt verspreid over het land voor; de meeste waarnemingen komen uit het zuidwesten van het land. RL: kwetsbaar.

Rode lijst

kwetsbaar

Meer foto's

Terug naar boven ^

Levenswijze

Vliegtijd en gedrag

Half april-half september in twee generaties. De vlinders vliegen vanaf de schemering en bezoeken bloemen; ze komen zowel op licht als op smeer.

Levenscyclus

Rups: juni-november. De soort overwintert als pop in de strooisellaag.

Verspreiding

Vliegtijd

Benaming

Engelse naam

Spectacle

Duitse naam

Silbergraue Nessel-Höckereule

Franse naam

la Plusie de l'ortie

Oud Nederlandse naam

brandnetelkapje

Synoniemen

Abrostola triplasia, Abrostola urticae

Meer

Toelichting Nederlandse naam

Brandnetelkapje is een al lang bestaande naam die al gebruikt wordt door Ter Haar in 'Onze vlinders' (begin vorige eeuw).
De enige waardplant van deze soort is brandnetel.
Het harige kapje op de kop maakt deze vlinder tot een aantrekkelijke verschijning.

Meer over Nederlandse namen

Toelichting wetenschappelijke naam

Abrostola: een vergissing; het had habrostola moeten zijn; deze wijziging werd voorgesteld door Sodoffsky (1837) en overgenomen door enige andere auteurs. Habros is mooi, gratieus en stole is een jurk. De soorten binnen dit genus zien er attractief uit.
tripartita: tripartita heeft helemaal dezelfde betekenis als triplasia. Dus: triplasia is drievoudig. Linnaeus schrijft dat de ante- en postmediane lijnen de vleugel verdelen in drie delen.

Auteursnaam en jaartal

(Hufnagel, 1766)

Herkenning

Kenmerken vlinder

Voorvleugellengte: 15-17 mm. De voorvleugel van deze uil is grijs, soms enigszins violet of roze getint, met een zilvergrijs wortelveld; het zoomveld is over het algemeen lichter van kleur dan het meestal zwartachtige middenveld. De uilvlekken zijn zwart omlijnd; de ringvlek is samengevloeid met een ‘tweede ringvlek’ en is daardoor groter dan de niervlek. De zwarte centrale dwarslijnen zijn soms afgezet met een roodachtig bruine rand; de binnenste dwarslijn is gebogen. De golflijn en de vlek in de binnenrandhoek zijn witachtig van kleur. Van voren gezien lijkt het alsof deze uil een grijs brilletje op heeft; bovendien is vanaf de voorkant een bosje rechtopstaande haren te zien op de bovenkant van het borststuk.

Kenmerken rups

Tot 35 mm; lichaam varieert in kleur van groen tot purperachtig bruin; witachtig op de rug met een rij donkergroene of bruine, V-vormige vlekken; segment elf met een duidelijke bult; over de spiracula een witachtige lengtestreep; kop lichtgroen of bruin met aan weerszijden een donkere streep.

Gelijkende soorten vlinder

Zie het donker brandnetelkapje (A. triplasia).

Gelijkende soorten rups

Donker brandnetelkapje (Abrostola triplasia).
N.B.: vergelijk behalve de uiterlijke kenmerken ook de tijd van het jaar waarin de rupsen voorkomen, het habitat en de waardplant(en).

Gelijkende soorten vlinder

Gelijkende soorten rups

Verspreiding in Nederland in vier perioden

Onderstaande kaartjes tonen de verspreiding binnen Nederland in vier perioden. Hoe groter en donkerder een stip, des te groter was de presentie van een soort in het desbetreffende uurhok (5x5 kilometerhok). Presentie geeft aan in welke mate een soort is over- of ondervertegenwoordigd ten opzichte van de (macronachtvlinder-)fauna als geheel. De berekeningen zijn gebaseerd op gegevens in de Nationale Databank Flora en Fauna.

Habitat

Tuinen, struwelen, ruige graslanden, moerasachtige gebieden, slootkanten en bosranden.

Planten

Brandnetel.

Waardplant

Brandnetel
Urtica

Actualiteiten

Ontdek meer

Blijf op de hoogte

Ontvang vlindernieuws

Soorten uit dezelfde familie uilen (NOCTUIDAE)

Alle soorten uit deze familie